Gusztáv, Marcell2025. január 16., csütörtök
Tudomány

Lehet, hogy lekéstük az idegen civilizációk korát?

National Geographic Magyarország

Egy új kutatás szerint már évmilliárdokkal ezelőtt lejátszódhatott az intelligens civilizációk csúcsidőszaka.

A Tejútrendszer szívében lévő fekete lyuk - illusztráció
Forrás: ESO José Francisco Salgado , EHT Collaboration

Az idegen civilizációk iránt érdeklődők számára jól ismert a Drake-formula, amely elárulja, hány olyan, velünk egyszerre létező idegen civilizáció létezhet, amelyekkel elméletileg képesek volnánk kommunikálni. A formulát ugyan rengeteg bizonytalanság övezi (épp emiatt valós számításra nem is igazán lenne alkalmas), de az eredeti paraméterei alapján elvileg 10 ilyen civilizáció lehet.

Azonban egy új, a Galaxies folyóiratban publikált kutatás olyan tényezőre bukkant, ami jelentősen csökkentheti a velünk egyszerre létező idegen civilizációk számát. Míg a Drake-formula a galaxisunkra koncentrál, addig a kutatásban a teljes Világegyetemet vizsgálta David Garofalo fekete lyukakkal foglalkozó fizikus-asztrofizikus, a kutatást a Universe Today ismertette.

A Drake-formula ábrája
Forrás: NASA

A kutató szerint a számításokban kulcstényező azt megérteni, hogy mikor zajlott a legnagyobb mértékű csillagkeletkezés, mivel ez járt együtt a legnagyobb mértékű bolygókeletkezéssel, illetve ennek hozományaként az élet és az intelligens élet kialakulásának nagyobb lehetőségével. E folyamat pedig szoros kapcsolatban van az aktív galaxismagokban lévő fekete lyukakkal.

E fekete lyukak egyaránt serkenthetik vagy elnyomhatják a csillagkeletkezést, a saját tulajdonságaiktól és a környezetüktől függően – a kutató a munkájában azt mérte fel, ezek a folyamatok mikor és hogyan érvényesültek. A lényeges különbség abban rejlik, hogy a fekete lyukak környezete ritka vagy gazdag-e gázokban, ezek az esetek ugyanis eltérő sorsot jelentenek a lyukak számára, amelyek aztán eltérően hatnak vissza a környezetre. A sűrűbb gázos környezetben nemcsak hamar lefékeződik a csillagkeletkezés, vagyis eleve kevesebb lehetőség nyílik az életre alkalmas bolygók születésére, hanem emellett még további problémát is okoz a fekete lyuk. Ahogy a lyukból kilövellő anyagsugár (jet) felmelegíti a gázokat, azok olyan erős röntgensugárzást bocsátanak ki, hogy ez is meggátolja az élet kialakulását, fennállását.

Kilövellő anyagsugár az M87 jelű galaxis középpontjában lévő fekete lyuk közelében
Forrás: NASA and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)

 

Magyarul, a ritkább környezetű galaxisokban nagyobb az esélye annak, hogy olyan körülmények alakulhassanak ki, ahol előbb-utóbb megszülethet az élet, s talán az intelligens civilizációk is létrejöhetnek.

A kutató kiszámolta azt is, hogy mikor voltak olyanok a körülmények a Világegyetemben, amikor e ritka környezetben születő fekete lyukak megfelelő életfeltételekhez vezető nagy fokú csillagkeletkezést serkenthettek. Arra jutott, hogy ez az időszak kb. 11 milliárd évvel ezelőtt volt, és ha a Föld születése és az itt kialakult technikai civilizáció közti időt is hozzászámoljuk, akkor nagyjából 6 milliárd éve lehetett a civilizációk csúcsidőszaka! Az elképzelés szerint tehát az emberiség kivételesen későn jött létre, így sokkal kisebb eséllyel találkozhat (kommunikálhat) egy másik technikai civilizációval.

Lassabban öregednek az olimpikonok

Lassabban öregednek az olimpikonok

Magyar szakértők részvételével folytattak vizsgálatot.

Gyors vándorlásba kezdtek az ökoszisztémák

Gyors vándorlásba kezdtek az ökoszisztémák

A változások immár nem évezredekben, hanem sokkal rövidebb időszakokban mérhetőek.

Így hat a termékenységre a klímaváltozás

Így hat a termékenységre a klímaváltozás

Úgy tűnik, a hőhullámok többek között a fogantatásokra is hatnak.

Új rákkezelési módszereket vezetnek be itthon

Új rákkezelési módszereket vezetnek be itthon

A Szegedi Tudományegyetem hazai szinten kiemelt szerepet tölt be az innovatív rákkezelésben.

A mesterséges intelligencia valós idejű jelnyelvi tolmács lehet

A mesterséges intelligencia valós idejű jelnyelvi tolmács lehet

A hallássérültek számára hatalmas előrelépés volna egy olyan applikáció, amely az általuk jelnyelven elmondottakat mások számára érthető szöveggé alakítaná.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

15 900 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket