Aranka, Jeromos2025. február 08., szombat
Tudomány

Dorombolhatott a kardfogú macska

National Geographic Magyarország

A macskafélék ma élő csoportjának egyik fele dorombolni, másik fele üvölteni tud, a múltban élt macskafélékről azonban nehéz ezt kideríteni.

Forrás: Adam Hartstone-Rose

A kardfogú macska (Smilodon fatalis) a jégkori Észak-Amerika egyik csúcsragadozója volt, talán a legismertebb jégkori ragadozó. Egy új kutatásban az ősmaradványokban megtalált nyelvcsontokat vizsgálták meg, és ez alapján derítették ki, vajon milyen hangra volt képes az ikonikus ősállat.

A macskafélék két csoportra oszthatóak: a párducformák (ide tartoznak a klasszikus nagymacskák, mint a tigris és az oroszlán) és a macskaformák (ebbe tartozik a kanapén alvó cirmosunk, de a hiúz, a puma vagy a gepárd – lásd a videóban lentebb). Az első csoport üvöltéséről ismert, ők képtelenek a dorombolásra. A második csoport kiválóan dorombol, de nem tud üvölteni. Mindez a nyelvcsontjuk (os hyoideum) felépítése miatt van így, ezzel pedig elvileg a múltban élt macskafélék esetében is meg tudjuk határozni, melyik képességet birtokolták, persze ehhez az is szükséges, hogy ezek a különösen finom kis csontocskák fennmaradjanak. Az Észak-Karolinai Állami Egyetem kutatói egy újonnan, a Journal of Morphology szakfolyóiratban publikált kutatásukban azt tárták fel, vajon milyen hangokra voltak képesek a jégkori Amerika nagymacskái.

„Míg az embernek csak egy nyelvcsontja van, a doromboló macskák 9, az üvöltő macskák pedig 7 ilyen, egymáshoz kapcsolódó kis csonttal rendelkeznek” – magyarázta Ashley Deutsch, a kutatás vezetője. Mivel a kardfogú macskák csak 7 ilyen csonttal rendelkeztek, ezért eddig úgy vélték a szakemberek, hogy ők is az üvöltők közé tartozhattak. Azonban a ma élő macskák anatómiai jegyeivel összevetve már távolról sem tűnik ilyen egyértelműnek az összefüggés.

Nagymacskák és kismacskák nyelvcsontja – az ábrán egy tigris (fenn) és egy karakál (lenn) nyelvcsontjának felépítése látható.
Forrás: Journal of Morphology

Maguk a csontok nem vesznek részt a hangadásban ugyanis, és soha senki nem bizonyította be még a csontok száma és a hang típusa közti funkcionális kapcsolatot, ez inkább amolyan tudományos legenda. A kutatók most a La Brea kátránytavaiban rendkívül nagy számban megtalált kardfogú macska nyelvcsontokat vizsgálták meg (összesen 105 példányt), és összehasonlították azokat mai nagymacskák – oroszlán, tigris, leopárd és jaguár – nyelvcsontjaival.

A kardfogúaknak valóban csak hét részből álló nyelvcsontjuk volt, ám az egyes részek alakja és mérete eltért a nagymacskákétól, sőt, az egyes darabok alakja sokkal inkább a doromboló macskafélékére hajaz, csak épp nagyobbak. Azok a csontok, amelyek az üvöltőkből hiányoznak, úgy tűnik, sokkal kevésbé fontosak. A kutatók szerint, ha ezek a hiányzó csontok fontosak lennének a hangadásban, akkor a közvetlenül mellettük lévőknek eltérővé kellett volna alakulniuk a két macskatípusban. Ez azonban nem így van, gyakorlatilag ugyanolyanok az üvöltő és a doromboló macskákban is! Eltérőek viszont azok részei a nyelvcsontnak, amelyek a hangszalagokhoz közeli régióban vannak, és ez alapján a kutatók arról vannak meggyőződve, hogy e régió számít csak, nem pedig a csontok száma.

Így pedig a kardfogú macska sokkal inkább a doromboló „cicusok” közé tartozhatott, mint az üvöltőkhöz. Azonban nem lehetünk biztosak ebben sem, mivel a kardfogú egyébként mindkét macskacsoport bizonyos tulajdonságaival rendelkezik, és továbbra sem világos egészen, miféle anatómiai szerepe van a nyelvcsontnak a hangadásban. Mivel a hangképző szerv számos olyan lágy, porcos elemből is áll, amelyek nem őrződnek meg a kövületté válás során, ezért extra nagy kihívás bármilyen valós összefüggést feltárni.

A kutatók szerint az is elképzelhető, hogy se nem üvöltött, se nem dorombolt, hanem valami egészen másféle hang kiadására volt képes a kardfogú macska. Annyi bizonyos azonban, hogy igen öblös hangja lehetett a kardfogúnak. „Az a leginkább valószínű, hogy e csontok mérete a kiadott hang magasságával függ össze” – magyarázta Deutsch. „Bár a kardfogú macska nem volt olyan nagy, mint a legnagyobb mai macskafélék, a nyelvcsontjai lényegesen nagyobbak bármelyik ma élő rokonáénál, így valószínűleg mélyebb volt a hangja, mint a mai tigriseké vagy oroszlánoké.”

Mivel a nyelvcsontok nem csatlakoznak a csontváz többi részéhez, ezért a különféle csontmaradványokból vagy múzeumi csontvázakból gyakran kihagyták őket – ezzel pedig erősen korlátozták azt, hogy átfogóan vizsgálni lehessen őket. Annak ellenére, hogy régóta sejtett az összefüggés a macskák hangadásával, a mostani kutatás az első, amelyben részletes mérésekkel összehasonlították a macskafélék nyelvcsontjait.

Az élet alkotóelemeire bukkantak a Bennu aszteroida mintáiban

Az élet alkotóelemeire bukkantak a Bennu aszteroida mintáiban

Számos aminosav, mind az öt nukleobázis és sós vízre utaló ásványi anyagok jelenlétét is kimutatták a kutatók.

2025 tavaszán kelhet útra a következő magyar űrhajós

2025 tavaszán kelhet útra a következő magyar űrhajós

Kapu Tibor különböző kísérleteket fog elvégezni a Nemzetközi Űrállomáson.

Ismét magyar fotós alkotását választotta a NASA a nap képének

Ismét magyar fotós alkotását választotta a NASA a nap képének

Négy nappal korábban szintén magyar képet jelöltek ki a nap asztrofotójának.

Robot segítségével műtöttek meg egy 14 éves magyar lányt

Robot segítségével műtöttek meg egy 14 éves magyar lányt

Első alkalommal hajtottak végre robotasszisztált műtétet egy magyarországi gyermeken.

Pontatlanok az önbevallásos étkezési adatok

Pontatlanok az önbevallásos étkezési adatok

Nem túl meglepő, de egészen pontatlannak tűnnek azok az adatok, amelyeket az emberek adnak arról, hogy mit ettek egy meghatározott időszakban.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket