György, Fidél, Debóra2025. április 24., csütörtök
Tudomány

Őskoalára bukkantak ausztrál kutatók

National Geographic Magyarország

Ausztrália különleges élővilága a kontinens hosszú időn át elszigetelt voltának köszönhető, de a régmúlt emlékei hézagosak.

Forrás: Peter Schouten

A főként gondwanai eredetű erszényesekről híres déli kontinens mintegy 45 millió éve kezdett elválni a korábban vele közös földrészt alkotó Antarktikától. Az erszényesek ennek az elkülönülésnek köszönhetik, hogy a földrészen uralkodók maradhattak mindmáig, miközben a világ többi táján – kivéve az egy ideig még szintén különálló kontinensként létezett Dél-Amerikát – igen gyorsan a méhlepényes emlősök vették át a vezető szerepet. Azonban a kövületekben van egy kb. 30 millió évet átfogó hiány, főként abból az időszakból, amikor az erszényesek erednek, s többek közt a koalákat és vombatokat is tartalmazó rokonságból hiányoznak adatok, kövületek.

Az emlősöket a legtöbb esetben a fogaikról ismerjük, meglehetősen kevés olyan ősi emlősfosszília van, amelyekben a csontokból is ízelítőt kaphatunk. Ennek részben az az oka, hogy a legtöbb emlős igen kicsiny volt, és így törékeny, vékony csontokkal rendelkezett. A fogak azonban nagyon sokat elárulnak, nemcsak az adott állat táplálkozásáról, hanem a rokonságáról is. Az Ausztrália Északi Területén, Pwerte Marnte Marnte lelőhelyén 2014-ben és 2020-ban feltárt ősmaradványok és fogak felfedezéséről a Salford Egyetem számolt be, a kutatási eredmények pedig a Scientific Reports folyóiratban láttak napvilágot.

A megtalált fogak
Forrás: Scientific Reports

 

A leletek mintegy 25 millió évvel ezelőtti őskoala maradványai, az ősállatnak a vizsgálatokat követően a Lumakoala blackae nevet adták. Az ősállat fogai jellegzetesek, a későbbi koalákra jellemző holdsarló alakú zúzófelülettel rendelkeznek, ezek arra szolgáltak, hogy a leveleket képes legyen vele alaposan összerágni az állat. A fogak további tulajdonságai arra is utalnak, hogy viszonylag lágyabb növényi részeket fogyasztott, és alkalomszerűen ehetett rovarokat is – hasonlóan a mai erszényes oposszumokhoz. Az ekkoriban Ausztrália mai sivatagos középső vidékét uraló erdőkben két másik koalaféle is osztozott az élőhelyen, amelyeknek már ismerjük a létezését. Azonban ezektől a fajoktól is kerültek elő új leletek. Ma csupán egyetlen koalafaj él, de az oligocénban 7 fajukról is tudunk, és most kiderült, hogy 25 millió éve egyetlen lelőhelyen 3 faj is együtt élt.

A most leírt őskoala 2,2-2,6 kilós állat lehetett – vagyis mind a ma élő, mind a már ismert ősibb koaláknál jóval kisebb volt, és valószínűleg egy sokféle növényfajt tartalmazó erdei környezet volt az otthona. Ez az őskoala nemcsak a legrégebbi ismert koalaféle volt, hanem a legkisebb termetű is egyúttal. A kutatók szerint vagy maga is valódi őskoala volt már, vagy a koalák igen közeli rokona. Azonban emellett még ősibb jegyeket is felfedeztek a fogakon, amelyek összekötik a 30 millió évvel korábban, 55 millió éve élt ősi erszényesekkel. Ez azt is jelenti, hogy a régebbi ősállatok valószínűleg szintén az ausztrál erszényesek vérvonalát képviselő ősök voltak, nem pedig a dél-amerikai erszényesek rokonai, ahogy azt korábban tartották róluk. A ma rendkívül sokszínű csoport (Diprotodontia), a koala, a vombat, a kenguru és az oposszum fejlődési ágait képviselő őserszényes 65-50 millió éve különült el a többi erszényestől. Azonban egészen eddig nem volt abból a korszakból lelet, amelyet most az újonnan leírt őskoala képvisel.

Kullancsok: a lakosság segítségét kérik a kutatók

Kullancsok: a lakosság segítségét kérik a kutatók

Már okostelefonos alkalmazás is segíti az adatgyűjtést.

Ezek a változások okozhatják a halálközeli élményt

Ezek a változások okozhatják a halálközeli élményt

Valószínűleg senkit sem hagy hidegen, hogy mi is történik a halál során, és ehhez a legkönnyebben megismerhető magyarázattal a halálközeli élmények szolgálnak.

A sós vizet is bírta minden idők egyik legnagyobb krokodilja

A sós vizet is bírta minden idők egyik legnagyobb krokodilja

Egy friss kutatás tárta fel, miként is válhatott a késő kréta időszak észak-amerikai vizeinek csúcsragadozójává a dinókra vadászó krokodilgigász, a Deinosuchus.

167 millió éves dinólábnyomokat találtak

167 millió éves dinólábnyomokat találtak

A skóciai Skye szigetének ősmaradványkincse ismét gazdagodott, ezúttal egy dinólábnyomok sokaságát tartalmazó területtel.

50 éves a biológiai fegyverkezés elleni ENSZ-egyezmény

50 éves a biológiai fegyverkezés elleni ENSZ-egyezmény

Ideje volna megújítani, kiegészíteni az egyezményt, mivel a megszületése óta igen sokat változott a világ és haladt előre a tudomány is.

National Geographic 2025. áprilisi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlapNational Geographic 2025. februári címlapNational Geographic 2025. márciusi címlapNational Geographic 2025. áprilisi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket