Borbála, Barbara, János2023. december 04., hétfő
Tudomány

Giliszták és gabona

National Geographic Magyarország

Ha a földigiliszták országot alkotnának, ők lennének a negyedik legnagyobb gabonatermelők, évente mintegy 140 millió tonna élelmet köszönhetünk nekik.

Forrás: Pixabay

A Nature Communications folyóirat számolt be arról az új kutatási eredményről, amelyben a földigiliszták ökoszisztéma-mérnöki munkája eredményeit számszerűsítették a Colorado Állami Egyetem kutatói. A számadatok szerint világszinten a gabonánk 6,5 százalékát, a hüvelyesek 2,3 százalékát nekik köszönhetjük – átszámítva évi 140 millió tonna élelmiszernövényt adnak talajmunkálataikkal. Ez a mennyiség megfelel annak, amit a világ negyedik élelmiszer-termelője, Oroszország állít elő évente. (Hazánk össz gabonatermése 2020-as adat szerint 13,7 millió tonna volt, így ennek több mint tízszerese köszönhető világszerte a gilisztáknak!)

Steven Fonte, a kutatás vezetője elmondta: „Tudomásom szerint ez az első próbálkozás arra, hogy felbecsüljük a talaj biológiai sokféleségének értékét, hogy a biodiverzitás egyik összetevőjéről kimondhassuk, ennyit adnak nekünk globális szinten.” A kutatók bíznak benne, hogy az eredményeik alapján jobban meg fogjuk majd becsülni a talaj élővilágát, és kevesebb vegyszert fogunk használni rájuk tekintettel.

A giliszták számos módon hozzájárulnak a talaj egészségéhez és a növények fejlődéséhez: a talaj jobb szerkezete, a talaj optimális vízháztartása, a szerves anyagok elosztása mellett még abban is segítik a növényeket, hogy azok a talajban lévő kórokozók ellen jobban védekezhessenek, és a növényi növekedési hormonok termelődését is elősegítik. Egyes becslések szerint a giliszták akár 25 százalékkal is növelhetik a növények össz mennyiségét.

Ahol kevesebb vegyszert használunk és adunk a talajhoz (akár irtószerekről, akár műtrágyákról van szó), ott nagyobb a giliszták jótékony hatása is, különösen a déli féltekére nézve igaz ez, a szubszaharai Afrikában 10 százalék, Latin-Amerikában 8 százalék termés kötődik hozzájuk.

„Ha fenntarthatóbb módon kezeljük a talajainkat, akkor jobban kihasználhatjuk a biodiverzitásban rejlő segítséget, és fenntartható agrár-ökoszisztémákat hozhatunk létre” – tette hozzá Fonte.

A talajokban él a világ élőlényeinek fele, ám alig tudunk róluk valamit, és eddig a számunkra nyújtott segítséget se vettük számba. Biztos, hogy számos más talajlakó élőlény is rendkívül fontos, például a mikrobaközösségek – ám ezekről még kevesebbet tudunk.

Rizsháncs és papír lehet a jövő szigetelőanyaga

Rizsháncs és papír lehet a jövő szigetelőanyaga

A rizsháncs olyan mezőgazdasági melléktermék, amelynek már eddig is számos felhasználási formáját találták ki, most egy újabb áll be ebbe a sorba.

Kiterjedt ősi tiszafaerdők

Kiterjedt ősi tiszafaerdők

Kelet-Anglia egy sík régióját a régmúltban kiterjedt tiszafaerdők uralták.

A palackorrú delfin elektromos érzékelője

A palackorrú delfin elektromos érzékelője

Egy új kutatás szerint a palackorrú delfinek is érzékelhetik az elektromos teret az orrukban lévő érzékelővel.

Kiterjesztett valóságot alkalmazó orvosi eszköz készült Pécsen

Kiterjesztett valóságot alkalmazó orvosi eszköz készült Pécsen

A Pécsi Tudományegyetem részvételével fejlesztették azt az új orvosi eszközt, amelyben kiterjesztett valóság segíti a vizsgálatok kiértékelését és az eredmények gyakorlati felhasználását.

A fekete halál túlélőinek átalakult a mikrobiomja

A fekete halál túlélőinek átalakult a mikrobiomja

Sok modern, civilizációs betegség hátterében sejtik a mikrobiom valamilyen hatását.

National Geographic 2023. novemberi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket