Hajnalka, Lídia, Auguszta2025. március 27., csütörtök
Tudomány

Vízinövényeket és moszatokat is ettek elődeink

National Geographic Magyarország

Az európai emberek nem a mai étkezési divatban kezdtek el tengeri és édesvízi növényeket fogyasztani, hanem már évezredekkel ezelőtt.

Forrás: Nature Communications

A Yorki Egyetem vezette kutatásban a korábban élt európaiak étkezési szokásait vizsgálták, a ma már jól bevált és gyakran használt módszerrel: a maradványok fogköveit elemezve. A kutatásból kiderült, hogy a középső kőkortól a mezőgazdaság meghonosodásán át egészen a kora középkorig rendszeresen fogyasztották elődeink az efféle növényeket, és csak a viszonylag közeli múltban vált ritkasággá a fogyasztásuk.

Palmaria palmata, egy élénk vörös színű moszat, amelyet sok ezer éve már fogyasztottak az európai emberek.
Forrás: inaturalist

A történelmi feljegyzésekből tudjuk, hogy a 10. században Izland, Bretagne vagy épp Írország területén törvény is szabályozta a tengeri növények gyűjtését, de már Plinius is említette a tengerparti tátorjánt (Crambe maritima), mint a hajósok számára skorbut ellen használatos élelmet. Azonban a 18. századra a tengeri növényeket már éhínségnövényként tartották számon, vagyis már csak akkor ették, ha nem volt más. Miközben Ázsiában mind a tengeri, mind az édesvízi növények fontos részei az étrendnek és a természetgyógyászatnak is, Európában igen kevés ilyesmit fogyasztunk. Mintegy 10 ezer különféle moszat él a világon, ezekből csak 145 faj kerül a tányérokba.

Tengerparti tátorján,  a C-vitamin tartalmát ugyan még nem ismerte, de azt már Plinius is tudta, hogy hatékony a skorbut ellen.
Forrás: inaturtalist

A kutatók most Skóciától Spanyolországig terjedő területen, 28 tengerhez közeli régészeti lelőhelyen előkerült 74 ember fogkövét elemezték. Vörös-, zöld- és barnamoszatok fogyasztásának biomolekuláris nyomait (vagyis a növényekben termelt molekulák fogkőbe való beépülését) találták meg, illetve egy Orkney területén élt ember esetében káposztaféle, feltehetően tengerparti tátorján fogyasztásának nyomait is. Északnyugat-Európában állatok élelmezésében hasznosították a tengeri moszatokat. Ázsiában az édesvízi növények gyökérgumói, pl. a vízitök, a fehér tündérrózsa vagy a békaszőlőt is ettek a hajdani lakosok.

A fogyasztott moszatok egyike: Porphyra umbilicalis
Forrás: Inaturalist

Ezek a jelek három évezreddel korábbiak, mint a távol-keleti konyhára jellemző fogyasztásuk történelmi bizonyítékai. Nemcsak azt mutatják ezek az új bizonyítékok, hogy 8000 évvel ezelőtt, a középső kőkor idején Európában már ettek moszatokat, hanem azt is, hogy e szokás a mezőgazdálkodás és a letelepülő életmód időszakában, az újkőkorban is fennmaradt. A kutatók szerint elődeink igencsak tisztában voltak a moszatok fogyasztásának jótékony hatásaival, és emiatt tartották fenn élelmezési kapcsolatukat a tengerrel.

Izgalmas véletlennek köszönhetően ihatnak tejet egyes ázsiaiak

Izgalmas véletlennek köszönhetően ihatnak tejet egyes ázsiaiak

Bizonyos kelet-ázsiaiak neandervölgyi őseiknek köszönhetik a tejcukor lebontásának képességet.

Megváltozik az agy az okostelefon-elvonástól

Megváltozik az agy az okostelefon-elvonástól

Az okostelefonok sok ember életének szerves részévé váltak, mintegy az emberi test kiterjesztéseként lehet őket értelmezni, és egészen elmosódott az a határ, amely a telefonhasználatot és a telefonfüggőséget elválasztja.

Így élték túl egyes állatok a legnagyobb kihalási hullámot

Így élték túl egyes állatok a legnagyobb kihalási hullámot

A perm időszak végén, mintegy 252 millió évvel ezelőtt játszódott le a bolygó legnagyobb kihalási hulláma, amelyet a kétéltűek ősi rokonai képesek voltak átvészelni.

Távolról érkezett az első athéni ezüstpénzek anyaga

Távolról érkezett az első athéni ezüstpénzek anyaga

A Peiszisztratosz athéni türannosz uralma idején készült ezüstpénzek az első érmék az ókori athéni világból, a hozzájuk használt ezüst eredetére derült fény.

Így segítenek a magyar horgászok a kutatóknak

Így segítenek a magyar horgászok a kutatóknak

Vajon mennyire ismerik a köröttük lévő élővilágot a pecások?

National Geographic 2025. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlapNational Geographic 2025. februári címlapNational Geographic 2025. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket