Bódog, Félix2025. január 14., kedd
Tudomány

Véget ért a NEOWISE űrteleszkóp küldetése

National Geographic Magyarország

A nevét leginkább az egyik általa felfedezett üstökös miatt ismerhetjük, ám a munkája ennél sokkal fontosabb volt.

Fantáziaképen a NEOWISE űrteleszkóp
Forrás: nasa jpl-caltech

A NEOWISE űrteleszkóp nevét az átlagemberek 2020 nyarán ismerhették meg, amikor az általa felfedezett C/2020 F3 NEOWISE üstökös igen látványossá vált. Azonban a NEOWISE küldetése nem arról szólt, hogy az átlagembereket szórakoztassa, hanem a védelmükért dolgozott.

Az űreszköz nevét világhírűvé ez a gyönyörű üstökös tette.
Forrás: Önök küldték / Babus Patrik

Az infravörösben dolgozó űrteleszkóp 2009-ben indult útnak, eredetileg még WISE névvel, galaxisok és csillagok vizsgálata céljával. Az elsődleges küldetése néhány hónappal később véget ért, ennek az volt az oka, hogy elfogyott a hűtésre használt anyaga, és így a távoli, hűvösebb objektumokat már nem tudta megfigyelni.

Az eredeti, 10 hónaposra tervezett küldetést követően azonban kis pihenő után újra munkába állt. A számos feladatra alkalmas űrteleszkópot ekkor a távoli célpontok helyett a Naprendszer irányába fordították.

A 2013 YP139 jelű kisbolygó útvonala (a bekarikázott piros pötty az) a NEOWISE felvételén, az égitest a Földre is potenciális veszélyt jelentűk közé tartozik.
Forrás: nasa jpl-caltech

Ekkor kapta a NEO előtagot a neve, a Föld-közeli objektumok angol rövidítése nyomán, ugyanis az új feladata a Földhöz viszonylag közeli kisbolygók megismerése lett. A 70-100 Kelvin-foknál melegebb (ez -203 és -173 Celsius-fok) felszínű égitesteket volt képes észlelni (mivel infravörösben érzékelt). A megfigyelt objektumokról számtalan adatot gyűjtött, amelyek révén pontosítani tudtuk azok pályáit, vagy ismert tulajdonságait.

10,5 év alatt elvégzett 1,6 millió infravörös mérést, megvizsgált 44 ezer Naprendszer-béli égitestet, megfigyelt több mint 3000 Föld-közeli objektumot, köztük a bolygónkra potenciálisan veszélyeseket is felfedezett, és persze, amiért külön szerettük: felfedezett 25 új üstököst.

Az űrszonda munkája 2024. július 31-én gyakorlatilag véget ért, a küldetést augusztus 8-án zárták le.

A misszió végét az hozta el, hogy az űrjármű a fokozott naptevékenység miatt egyre alacsonyabb pályára kerül, és onnan már nem tud méréseket végezni.

Így néz ki a Siding Spring-üstökös a NEOWISE felvételén, infravörösben
Forrás: nasa jpl-caltech

Az intenzív naptevékenység a Föld felső légkörét – több száz kilométeres magasságban – felmelegíti és kitágítja. Ez azt jelenti, hogy több részecske, molekula lesz majd ezekben a magasságokban, ahol számos űrjármű is kering.

A NEOWISE kb. 490 kilométeres magasságban keringett, ám a megduzzadó légkör miatt lefékeződve egyre alacsonyabbra süllyed. A számítások szerint valamikor a 2024-es év vége táján elég a légkörben.

Habár a NEOWISE küldetése véget ért, a munkája alapján sok fontos információt kaphatott az a csapat, amely a 2027-re tervezett utódot, a NEO Surveyor-t építi. Ez az új infravörös űrteleszkóp majd azokat a Föld-közeli objektumokat keresi meg, amelyek igen sötétek, valamint azokat, amelyek a Nap irányából, vagyis elképesztő nehezen megfigyelhető helyről közelítik meg bolygónkat.

Így hat a termékenységre a klímaváltozás

Így hat a termékenységre a klímaváltozás

Úgy tűnik, a hőhullámok többek között a fogantatásokra is hatnak.

Új rákkezelési módszereket vezetnek be itthon

Új rákkezelési módszereket vezetnek be itthon

A Szegedi Tudományegyetem hazai szinten kiemelt szerepet tölt be az innovatív rákkezelésben.

A mesterséges intelligencia valós idejű jelnyelvi tolmács lehet

A mesterséges intelligencia valós idejű jelnyelvi tolmács lehet

A hallássérültek számára hatalmas előrelépés volna egy olyan applikáció, amely az általuk jelnyelven elmondottakat mások számára érthető szöveggé alakítaná.

Szempillánk ideális a vízlepergetéshez

Szempillánk ideális a vízlepergetéshez

Míg az ember testszőrzete az evolúció során igen jelentősen lecsökkent, a szempilláink megőrizték méretüket.

Felmérték, mennyi szenet raktároznak az ember készítette tárgyak

Felmérték, mennyi szenet raktároznak az ember készítette tárgyak

Az építőanyagoktól kezdve a hétköznapi használati tárgyakig rengeteg olyan tartós dolgot készít az ember, amelynek összetevői közt a szén is szerepel.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

15 900 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket