Emőke, Botond, Ottó, Kartal2025. március 23., vasárnap
Tudomány

Úgy tűnik, a hangyáktól a közlekedés terén is tanulhatunk

National Geographic Magyarország

A hangyák mozgása segítheti az önvezető járművek rendszerének optimális közlekedését megszervezni.

Forrás: inaturalist

A hangyák, ha az ember nem a konyhaszekrényben találkozik velük, fantasztikus lények, és ezt nemcsak a velük foglalkozó zoológusok, hanem a mérnökök is tudják. Nemrégiben bútorszállító képességeikről számoltunk be, egy új kutatásban a Trentoi Egyetem szakemberei a hangyák mozgását tanulmányozva jutottak közelebb a közlekedés problémáinak megoldásához. A hangyák legfontosabb tulajdonsága e szempontból az, hogy vezető nélkül, önszerveződő módon végzik a feladataikat (a királynő nem vezető, csak „szülőgép”), és meglepően komplex problémákat is képesek e módon megoldani.

Az élelemgyűjtő utakat rengeteg hangya együtt teszi meg, ám az élelemforrás és a boly közt oda-vissza áramló hangyaúton mégse alakulnak ki forgalmi dugók. Ennek részint az az oka, hogy a feromonnal jelzett útvonalon sávokra különül el a kétféle irányba haladó forgalom, azonban ez önmagában nem elég ahhoz, hogy ne torlódjanak egymásba a mindig siető hangyák. Az olasz kutatók azzal a céllal vizsgálták meg a hangyák közlekedését, hogy kiderüljön, miként kerülik el a dugókat.

A kutatók a hangyák útvonalának egy 30 centis szakaszát vizsgálták – ez kb. 100 hangyahossznyi útnak felel meg. A megfigyelés során készült felvételeket azután mesterséges intelligencia (mélytanulás) segítségével elemezték, feltárva az egyes hangyák mozgása és a tömeg haladása közti kapcsolatot. Ehhez egy 3 milliméteres testhosszúságú hangyafajt (Ochetellus) választottak, a faj egy szabadtéri vonulási útvonalának szakaszán összesen 110, fél perces videót készítettek. Az elemzésben aztán e felvételeken az egyes hangyaegyedeket követték és rajzolták fel azok mozgását.

A hangyák, ha egymással szemben haladva találkoztak, megszaglászták egymást az antennáikkal – ehhez le is kellett lassítaniuk, majd a szimatolás után vissza is gyorsítottak a normál sebességre. Az efféle események alapján kiszámíthatták, hogy milyen a hangyafolyam áramlása és sűrűsége, ezek a közlekedés szempontjából kulcsfontosságú tényezők. Az autók esetében a számítások szerint ez fluktuál, és ez vezet el az egyes útszakaszokon a túlzsúfolódáshoz, dugóhoz.

Hangyák és autók a forgalomban
Forrás: Transportation Research Interdisciplinary Perspectives

A hangyák esetében azonban nagyjából állandó volt, annak köszönhetően, hogy hangyák kis csoportokban, osztagokban közlekednek, és ezeken belül egyenletes volt a sebességük. Egészen addig a sűrűséggel együtt emelkedik a teljes hangyafolyam sebessége, míg az út nem telítődik, onnantól fogva pedig végig egyenletes marad. A vizsgálatok alapján a hangyák nem előzgették egymást, bármennyire is siettek.

Ezek a tapasztalt viselkedésformák segíthetik elő azt, hogy az automatizált közlekedésben majd elkerülhető legyen a dugók kialakulása, ha olyasféle irányítási rendszer szerint haladnak a járművek, ahogyan a hangyák is. Egyelőre az önvezető autók okosutakon haladása még a jövő zenéje, ám a hasonló vizsgálatokkal elérhetőbb közelségbe kerülhet.

Távolról érkezett az első athéni ezüstpénzek anyaga

Távolról érkezett az első athéni ezüstpénzek anyaga

A Peiszisztratosz athéni türannosz uralma idején készült ezüstpénzek az első érmék az ókori athéni világból, a hozzájuk használt ezüst eredetére derült fény.

Így segítenek a magyar horgászok a kutatóknak

Így segítenek a magyar horgászok a kutatóknak

Vajon mennyire ismerik a köröttük lévő élővilágot a pecások?

Koszosabb űrállomások segíthetik az űrhajósok egészségét

Koszosabb űrállomások segíthetik az űrhajósok egészségét

Az űrhajósok gyakran szenvednek az immunrendszer problémái okozta egészségügyi gondoktól, egy új kutatás arra jutott, hogy egyszerűen túl tiszta környezetben élnek.

Újabb vizsgálat bizonyítja a Covid pusztító erejét

Újabb vizsgálat bizonyítja a Covid pusztító erejét

Az adatok alapján a gyógyulás után még 30 hónappal később is jelentősen nagyobb volt a kockázata további súlyos egészségi problémáknak.

Így hat a dohányfüst házi kedvenceinkre

Így hat a dohányfüst házi kedvenceinkre

A passzív dohányzás nem csak az emberek esetében veszélyes.

National Geographic 2025. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlapNational Geographic 2025. februári címlapNational Geographic 2025. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket